Okrugli sto pod nazivom “Značaj šumskih zaštitnih pojaseva za područje Vojvodine”, održan je u utorak, 19. septembra 2023. godine od 12 časova u restoranu Ćuprija u Kuli, u organizaciji Pokreta gorana Novog Sada, Ekološkog pokreta Vrbas i Udruženja Dečije ekološke akademije iz Novog sada. Moderator skupa bila je Dušica Milenković iz PGNS.
Na okruglum stolu govorili su: Dr Jordana Ninkov, naučna savetnica zaposlena u Institutu za ratarstvo i povrtarstvo, Laboratorija za zemljište i agro ekologiju sa predavanjem na temu Značaja očuvanja humusa u zemljištu. Potom Marko Đapić, inženjer šumarstva iz Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode sa predavanjem na temu Struktura predela i erozija zemljišta. I Milan Rebić iz Pokrajinskog sekretarijata za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu sa predavanjem Razvoj i unapređivanje šumarstva u APV 2011-2023.
Učesnici i akteri diskusije bili su iz aktivnog civilnog društvo iz Kule, pre svih, članovi novoformiranog udruženja Zelena zona Kula, kao i Udruženje pčelara opštine Kula i udruženje sportskih ribolovaca “Hajduk šaran” iz Kule.
Inače šumski zaštitni pojasevi su nedovoljno zastupljeni, a predstavljaju dobro rešenje za povećanje pošumljenosti Vojvodine i za ublažavanje posledica klimatskih promena, koje su sve vidljivije. Zaštitni pojasevi imaju brojne funkcije među kojim su zaštita od eolske erozije, regulacija mikroklimatskih uslova, adaptacija na klimatske promene, regulacije vodnog režima, pružanje staništa za divlje vrste (biodiverzitet), ekološka povezanost (ekološki koridori), oprašivanje kultura (staništa polinatora), pčelarstvo (medonosne vrste), staništa divljači (lovstvo), ublažavanje nepovoljnih vremenski uslova na saobraćaj, kulturne i turističke vrednosti i dr. Stoga nas malo čudi nezainteresovanost predstavnika opštine koja ima ispod 1% pošumljenosti, za temu koja bi morala da im bude među prioritetima odlučivanja.
Predstavnici udruženja imali su dosta kritičkih komentara o odnosu nadležnih službi prema problemu slabe pošumljenosti. Međutim, prevladala je želja da se pronađe realno ostvariv model povezivanja aktera iz svih sektora društva za popravljanje stanja na terenu. Stoga su u tom smeru i upućena pitanja predavačiima. Kako animirati opštinu i javna preduzeća? A građane, firme? Kako doći do zemljišta za sadnju? Kako doći do malo kvalitetnijih sadnica? Zar baš uvek mora topola? Kako šuma da napravi humus ako se poseče za 25 godina a kako čusmo danas, humus nam lagano nestaje.
Učesnici su izrazili veliko zadovoljstvo novim informacijama i spoznajama struke. Shvatili su da je neophodno stalno podizanje znanja, ličnog, organizacionog i pregovaračkog kapaciteta. Ključevi pristupa donosiocima odluka definitivno su stalna prisutnost na terenu i podrška građana, odmerenost, baratanje argumentima i velika upornost za svaki problem na javnom prostoru, pa i za ovaj.
Aktivnosti su deo projekta “Šuma zove na akciju”, koji se realizuje u okviru Eko sistem programa koji sprovode Mladi istraživači Srbije, uz podršku Švedske. Projekat realizuje Pokret gorana Novog Sada sa još tri člana mreže “Pošumimo Vojvodinu” – Ekološki pokret Vrbasa, Ruralni centar i Udruženje Dečija ekološka akademija.
Najavljujemo nastavak predavanja i diskusija na temu “Značaj šumskih zaštitnih pojaseva za područje Vojvodine”.
Tokom ove jeseni, održaćemo tri okrugla stola, u tri grada na području Vojvodine.
Kula, 19. septembar
Vršac, 26. septembar
Temerin, 11. oktobar
Šumski zaštitni pojasevi su nedovoljno zastupljeni, a predstavljaju dobro rešenje za povećanje pošumljenosti Vojvodine i za ublažavanje posledica klimatskih promena, koje su sve vidljivije. Zaštitni pojasevi imaju brojne funkcije među kojim su zaštita od eolske erozije, regulacija mikroklimatskih uslova, adaptacija na klimatske promene, regulacije vodnog režima, pružanje staništa za divlje vrste (biodiverzitet), ekološka povezanost (ekološki koridori), oprašivanje kultura (staništa polinatora), pčelarstvo (medonosne vrste), staništa divljači (lovstvo), ublažavanje nepovoljnih vremenski uslova na saobraćaj, kulturne i turističke vrednosti i dr. S obzirom na to, pojasevi donose dobrobit širem krugu zainteresovanih strana od sektora poljoprivrede, zaštite životne sredine, šumarstva, lovstva, pčelarstva, turizma i na kraju lokalnog stanovništva.
Cilj organizovanja okruglih stolova je upoznavanje građana sa mogućnostima za povećanje pošumljenosti i unapređenje životne sredine na području Vojvodine podizanjem šumskih zaštitnih pojaseva.
Pozivamo vas da prisustvujete predavanjima „Značaj očuvanja humusa u zemljištu“ – dr Jordane Ninkov iz Instituta za ratarstvo i povrtarstvo i „Šumski poljozaštitni pojasevi“ – inž.šum. Marka Đapića i Alena Kiša, iz Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode.
Nakon predavanja, želimo da čujemo vaše mišljenje na ovu temu i tu smo da odgovorimo na sva pitanja.
Aktivnosti su deo projekta “Šuma zove na akciju”, koji se realizuje u okviru Eko sistem programa koji sprovode Mladi istraživači Srbije, uz podršku Švedske. Projekat realizuje Pokret gorana Novog Sada sa još tri člana mreže “Pošumimo Vojvodinu” – Ekološki pokret Vrbasa, Ruralni centar i Udruženje Dečija ekološka akademija.
U okviru trećeg ciklusa Eko sistem programa, Mreža Pošumimo Vojovdinu je kroz projekat Šuma zove na akciju održala volonterski kamp za mlade u Ekološkom centru Radulovački, u Sremskim Karlovcima.
Na kampu koji smo održali od 3. do 6. avgusta 2023. godine, učestvovalo je 20 mladih iz Novog Sada, Vrbasa, Crvenke, Sremske i Mačvanske Mitrovice i Niša.
Kroz različita predavanja mladi su upoznali:
funkciju šuma u urbanim prostorima,
kako klimatske promene utiču na šume,
kako šume mogu da ublaže klimatske promene,
značaj održive poljoprivrede u zaštiti šuma,
biokosmos kore i krošnje drveta i
kako zaštititi šumu od požara.
Takođe, mladi su uživali u radionicama:
upoznavanje zaštićenih područja prirode i
pravilno upravljenje otpadom
Organizovano je i učešće u dve radne akcije – uklanjali smo polomljene grane nakon oluje na Karlovačkom dunavcu i farbali drveni mobilijar u Dvorskoj bašti.
Kamp je sprovela grupa organizacija iz Mreže Pošumimo Vojvodinu: Pokret gorana Novog Sada, Udruženje Dečija ekološka akademija, Ekološki pokret Vrbasa i Ruralni centar Sova, uz finansijsku podršku Švedske kroz program Eko-sistem, koji sprovode Mladi istraživači Srbije.
Pridružite nam se na volontersko-edukativnom kampu za mlade u Sremskim Karlovcima.
Cilj kampa je da se mladi (15 – 19 godina) sa područja Vojvodine upoznaju sa značajem šuma, ulogom šuma u očuvanju biodiverziteta i ublažavanju posledica klimatskih promena i da se aktivno uključe u zaštitu postojećih šuma i podizanja novih.
Kamp organizuje grupa organizacija iz Mreže POŠUMIMO VOJVODINU: Pokret gorana Novog Sada, Udruženje Dečija ekološka akademija, Ekološki pokret Vrbasa i Ruralni centar Sova, uz finansijsku podršku Švedske kroz program Eko-sistem, koji sprovode Mladi istraživači Srbije.
Kamp će se održati u periodu od 3. do 6. avgusta 2023. godine, u Sremskim Karlovcima, u Ekološkom centru Radulovački.
Svi troškovi boravka, ishrane i prevoza pokriveni su sredstvima donatora.
Rok za prijavu je do 1. avgusta 2023. godine, do 14 časova.
Tokom juna 2023. godine, projektni tim Mreže Pošumimo Vojvodinu bio je u Vrnjačkoj Banji na uvodnim treninzima za treći ciklus programa EKO-SISTEM. Kroz različita predavanja i sesije, četiri dana smo se spremali za sprovođenje aktivnosti koje nas očekuju ove godine.
Istraživanje o stanju planiranja i finansiranja pošumljavanja u Vojvodini privuklo je veliku pažnju javnosti i medija, a peticija za izmene zakona koja je usledila, pokazala da još uvek postoji volja, solidarnost i aktivizam. Veliki broj udruženja i pokreta građana uključio se u prikupljanje potpisa.
Kada je mreža Pošumimo VojvodinuPOKRENULA PETICIJU ZA IZMENE ZAKONA, kojima bi se otklonili neki uzroci slabe šumovitosti Vojvodine, cilj je bio da se prikupi 10.000 potpisa, prvenstveno u 15 opština i gradova iz kojih su udruženja članice mreže. A onda su građani prihvatili našu inicijativu i pokazali da je još uvek značaja broj onih koji žele da se bore za opšte dobro. Do kraja kampanje je oko 15.000 građana iz više od 30 vojvođanskih opština i gradova podržalo zahteve koje će mreža dostaviti Narodnoj skupštini i Skupštini AP Vojvodine.
Sa željom da prikupljaju i organizuju prikupljanje potpisa u svojim lokalnim zajednicama, javila su nam se udruženja, pokreti i inicijative građana koje nisu članice mreže. One su dalje animirale druga udruženja, organizacije, škole, trgovinske radnje, restorane, kafiće…
Kampanji su se priključile sledeće organizacije:
Pokret „Odbranimo našu okolinu“ Senta, Udruženje poljoprivrednika „Brazda“ Tornjoš (Senta), zatim ekološka Udruženja „Zeleni svet“ Kanjiža, „Zeleno ostrvo“ Ada, „Akvila“ Bačka Palanka, „Ekotorak“ iz Torka (Žitište) i „Ozon“ Sečanj, Ekološki pokret Odžaka i Ekološki centar Žitište, zatim Razvojni centar „TakTIk“ Ruma, Ekološka inicijativa Temerin, Pokret gorana Zrenjanin, Pokret gorana Kikinda, kao i Društva pčelara iz Apatina, Bačkog Monoštora, Novog Miloševa, Čelareva i Vrbasa, te Udruženja ribolovaca „Poštar“ Sombor i „Podunav“ Bački Monoštor, Udruženje slepih Sombor, Radio klub „Nikola Tesla“ Sombor, Biciklistički klub Sombor, Sportsko udruženje „Lazin park“ Vrbas.
Takođe i srednje škole u Somboru i Apatinu, sve osnovne i srednje škole u Vršcu, Klinički centar „Vojvodine“, Eko-timovi OŠ „Isa Bajić“ Kula, Elektrotehničke škole „Mihajlo Pupin“ Novi Sad, OŠ „Dr Boško Vrebalov“ Melenci, OŠ „Petefi Šandor“ Čoka, SOŠO „Anton Skala“ Stara Pazova, OŠ „Nikola Tesla“ Banatsko Karađorđevo. Potpise su skupljali i pojedinci iz Grebenca (Bela Crkva), Plandišta, Alibunara, Vršca, Kikinde, Pančeva, Stare Pazove…
Što se tiče centralne Srbije, potpise su skupljali članovi Udruženja „Ekolibri“ iz Obrenovca, zatim Društva mladih istraživača Bor, Lokalnog ekološkog pokreta Smederevo, kao i građani Kruševca, Valjeva i Beograda. Iako nisu neposredno ugroženi problemom, solidarno su se sami javili da podrže Vojvođane.
Zahvaljujemo se svima koji su doprineli i podržali nas, a one koje smo nenamerno propustili da pomenemo, molimo da se ne ljute.
